Zo, de vakantie in Nederland is voorbij. Tijd voor een nieuwe blog. Laten we even rustig op gang komen met deze keer een opiniestuk.
Regelmatig hoor en lees ik de volgende twee kreten:
1) Meten = weten
2) Als je het niet kunt meten kun je het ook niet managen
Ik vraag me steeds af of dit stoerdoenerij is: “ik laat me niet door emotie leiden, maar alleen door feiten onderbouwd met cijfers. En als dat laatste niet kan, dan kan het ook niet gestuurd worden.” Dat moet problemen opleveren, dat kan niet anders. Cijfers geven alleen maar garantie over het verleden en het nu op dit moment. Het geeft totaal geen zekerheid over de toekomst. Vooruitkijken wordt lastig. We kennen allemaal de door de banken gebezigde volzin over de behaalde resultaten in het verleden.
Naar mijn mening betreft het hier een verschil tussen managen en leiden. Managers kijken naar hoe de afgelopen periode ging en aan welke knoppen er gedraaid moet worden om het de volgende periode beter te doen. En ondertussen monitoren ze of ze op dit moment op de goede weg zijn. Leiders kijken naar de toekomst en hebben daar een bepaalde verwachting bij (doorgaans niet meetbaar).
Stel je rijdt in de auto en je voorruit is geblindeerd, maar voor de rest heb je alles tot je beschikking. Je hebt je dashboard met instrumenten en tellers (heden) en je binnen- en buitenspiegels (verleden). Je rijdt 100 km/u, dat zie je aan de kilometerteller. Je rijdt in de goede richting (navigatiesysteem). Er branden geen waarschuwingslampjes, dus de auto is in orde. In je spiegels zie je dat je nog steeds geen ongelukken hebt veroorzaakt. Hoe zeker ben je dat je ook de volgende minuut niets raakt? Of dat je achter op een file inrijdt?
Leiders kijken in de verte en daar zien ze wellicht een opstopping. We gaan vast snelheid verminderen. De boordcomputer laat zien dat de gemiddelde snelheid omlaag gaat en dat het dus langer duurt voordat we op bestemming aankomen. En tijd is geld (nog zo een), dus dat zou een slecht signaal moeten zijn.
Als je het niet kunt meten, kun je het ook niet managen. Hierbij moet ik direct denken aan het opvoeden van een kind. In feite is dit ook een vorm van management. Rond etenstijd (exact 18:00 uur?) wil je dat het zich rustig gaat gedragen (decibellen gemeten?), de handen gaat wassen, aan tafel gaat en wellicht dat het vertelt hoe de dag op school was. Dit opvoeden doen we naar eigen goeddunken, zo goed mogelijk en er zijn weinig zaken die we van het kind meten, behalve de groei. In het schoolrapport zien we hoe het zich het afgelopen semester heeft ontwikkeld en wat de cijfers voor de schoolvakken zijn. Op basis hiervan sturen we wat bij, maar dat is het wel zo’n beetje.
Kortom, ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat “meten is weten” zeker zinvol is, maar niet in alle gevallen. Uiteraard kun je heel veel meetbaar maken, maar daarmee kun je ook je doel voorbijschieten. Je zult jezelf tekort doen door je ogen te sluiten voor zaken die (normaal gesproken) niet meetbaar zijn.
Goed, volgende week gaan we weer wat serieuzer te werk door te kijken naar innovatie. Wat is dat nou eigenlijk en hoe kun je dat dan managen?
Dit werk valt onder een Creative Commons International licentie!
